Poznaj właściwości odżywcze soków/ fot. shutterstock

Soki w tym również odtworzone z soku zagęszczonego to źródło szeregu składników mineralnych i witamin oraz innych wartościowych fitoskładników. Potwierdzeniem prozdrowotnych właściwości soków jest fakt, że soki owocowe i warzywne są kategorią niejednorodną i mają niezwykle zróżnicowaną matrycę odżywczą.

Soki owocowo-warzywne

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi każdy sok to produkt, który otrzymywany jest wyłącznie ze świeżych, chłodzonych lub mrożonych dojrzałych owoców lub warzyw. Zgodnie z obowiązującym prawem (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/12/WE z dnia 19 kwietnia 2012 odnosząca się do soków owocowych i niektórych podobnych produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi implementowana do krajowego prawa m.in. Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 września 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej soków i nektarów owocowych, tekst jednolity:, Dz.U. z 2014 r., poz. 494 z późn. zm.) sok owocowy odtworzony z zagęszczonego soku owocowego musi zachować fizyczne, chemiczne oraz organoleptyczne i odżywcze właściwości, odpowiadające co najmniej właściwościom jakie posiadają soki bezpośrednio otrzymane z owoców tego samego gatunku.

- Nie znamy również żadnych danych naukowych potwierdzających przeciętną wyższą wartość odżywczą soków świeżo wyciskanych, od tych odtworzonych z soku zagęszczonego. Proces produkcji wszystkich rodzajów soków, w tym soku odtworzonego z soku zagęszczonego zgodnie z wymaganiami prawa, musi byćprowadzony w tak dobranych warunkach, aby ich jakość i skład był porównywalny do jakości soku pochodzącego bezpośrednio z warzyw i owoców - informuje Krajowa Unia Producentów Soków.

Obowiązujące prawo gwarantuje wysoką jakość wszystkich soków, zarówno soków NFC, jak również odtworzonych z soku zagęszczonego. Nie ma zatem żadnych podstaw, w tym naukowych, do deprecjonowania tych soków z soku zagęszczonego (potocznie zwanych z koncentratu).

Polska jest jednym z największych producentów owoców i warzyw oraz niektórych przetworów na rynku europejskim, a nawet światowym.

Przykładowo Polska od lat jest trzecim lub czwartym największym producentem jabłek na świecie (po Chinach, USA, i w niektórych latach również Turcji). Polska jest drugim na świecie największym producentem zagęszczonego soku jabłkowego, który jest półproduktem do produkcji odtworzonego soku jabłkowego. Technologia uprawy owoców i warzyw oraz ich przetwórstwa stoi na bardzo wysokim poziomie. Cała branża dokłada wielu starań do ciągłego podwyższania standardów produkcji i spełnienia światowych wymagań odnoszących się do ich jakości i bezpieczeństwa. Efektem tego jest opinia zagranicznych kontrahentów, a nawet konsumentów, a przede wszystkim wysokość eksportu do wymagających krajów UE czy Ameryki Północnej, sięgającego w sumie do 80% całości wyprodukowanego w Polsce zagęszczonego soku jabłkowego.

Naturalne cukry w sokach

Zgodnie z obowiązującym prawem do wszystkich soków owocowych, również otrzymanych z soków zagęszczonych i pomidorowych zabronione jest dodawanie jakichkolwiek cukrów (np. glukozy, fruktozy, sacharozy, syropu glukozowofruktozowego) i substancji słodzących (słodzików). Soki owocowe i pomidorowe zawierają więc tylko i wyłącznie cukier pochodzenia naturalnego, z owoców, z których sok został wyprodukowany.

Żadnych cukrów i słodzików nie wolno również dodawać do zageszconego soku owocowego, w tym jabłkowego wykorzystywanego do produkcji soku. Niewielkie ilości cukru mogą znajdować się tylko w sokach warzywnych i owocowo-warzywnych, jednak zawsze musi on być zadeklarowany w Składnikach produktu.

Soki - źródło witamin i substancji odżywczych

Warto zauważyć, że soki, również odtworzone z soku zagęszczonego to źródło szeregu składników mineralnych i witamin oraz innych wartościowych fitoskładników. Potwierdzeniem prozdrowotnych właściwości soków jest fakt, że soki owocowe i warzywne są kategorią niejednorodną i mają niezwykle zróżnicowaną matrycę odżywczą. W zależności od rodzaju są to produkty bogate w szczególności w takie składniki jak potas, witamina C, karotenoidy czy kwas foliowy, a także w bioaktywne flawonoidy (hesperydyna i narirutyna), mające pozytywny wpływ na zdrowie. Co więcej, warto zapamiętać, że wszystkie soki, także te odtworzone z soku zagęszczanego, pasteryzowane, pochodzą z warzyw i owoców, dlatego tak jak te produkty stanowią nie tylko cenne źródło witamin, mikro- i makroelementów, ale także substancji o właściwościach antyoksydacyjnych, obecnych w tych owocach i warzywach. Wartość odżywcza soku jest zatem zależna przede wszystkim od rodzaju owoców i warzyw, z których ten sok został przygotowany. Przykładowo, szklanka (200 ml) soku jabłkowego zapewnia pomiędzy 50 a 100 mg polifenoli i pokrywa zapotrzebowania na potas w wysokości ok. 220 mg.

Dodatkowo w mętnych sokach jabłkowych znajduje się rozpuszczalna frakcja błonnika w postaci pektyn, która w niewielkim stopniu ulega trawieniu w przewodzie pokarmowym człowieka, dostarczając zaledwie 2 kcal/100 g dzięki aktywności mikroflory jelitowej, która jest niezwykle istotna dla naszego zdrowia. Odgrywa również istotną rolę w perystaltyce jelit, przeciwdziałając zaparciom i między innymi dzięki temu działa prewencyjnie w chorobach układu pokarmowego, np. rozwoju hemoroidów i jak się przypuszcza także niektórych form nowotworu . Szklanka soku
marchwiowego (200 ml) ma jedynie ok. 80 kcal i dostarcza ok. 100% dziennej Referencyjnej Wartości Spożycia (RWS) witaminy A (w postaci prowitaminy). Sok marchwiowy jest źródłem karotenoidów, głównie beta-karotenu, który w organizmie przekształca się w witaminę A. Wspiera ona między innymi właściwe funkcjonowanie narządu wzroku oraz pomaga zachować zdrową skórę, a dodatkowo sok z marchwi ma niski indeks glikemiczny czyli poniżej 55 IG2, 3 . Przedstawione powyżej informacje dla dwóch rodzajów soków są jedynie wstępem do wielu rodzajów bardzo wartościowych soków dostępnych na rynku polskim. Na podkreślenie zasługują dodatkowo fakt, że owoce i warzywa pozyskuje się do ich produkcji w sezonie ich naturalnego dojrzewania, kiedy mają najwyższą wartość odżywczą.

Negatywne przedstawianie soków odtworzonych z soku zagęszczonego, jest dla nich krzywdzące i wpływa negatywnie na postrzeganie całej kategorii soków, które realnie mogą przyczyniać się do poprawy diety stosowanej przez konsumentów, a przez to wpływać pozytywnie na zdrowie publiczne. Co więcej rozpowszechnianie mitów na temat soków, które mogą skutkować zmniejszeniem spożycia tej kategorii produktów, będzie miało negatywne przełożenie na polskich producentów owoców i warzyw, z których te soki powstają i którzy od lat część pozyskanych środków przeznaczają na kampanie informacyjno-edukacyjne zachęcająca Polaków do zwiększenia spożycia świeżych warzyw i owoców w diecie (niestety wciąż obecnie bardzo niskiego) oraz ich przetworów.