Ubezpieczenia upraw w 2023. Kiedy ruszą i na jakich zasadach?/ fot.pixabay.com

W ubiegłych latach były sytuacje, gdy ubezpieczenia upraw rolnych można było dokonać jedynie przez kilka minut. Czy w tym roku będzie można ubezpieczyć się w normalnych terminach? Od kiedy sadownicy mogą zacząć składać wnioski o ubezpieczenie? Na palące pytania związane z ubezpieczaniem upraw odpowiada Daniel Borowski z Duo Broker.

Dopłaty do ubezpieczeń upraw-ile wyniosą w 2023 roku?

W ubiegłym roku na dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych rząd przeznaczył 1,5 mld. zł., z czego zostało wykorzystane tylko 760 mln, dlatego w tym roku zaplanowano już tylko 1,120 mld. zł. Dlaczego, pańskim zdaniem, w ubiegłym roku rolnicy nie wykorzystali całej kwoty przeznaczonej na dopłaty?

Daniel Borowski, Duo Broker: Należy w tym miejscu podkreślić to, że to nie rolnicy wykorzystują kwotę dopłat tylko zakłady ubezpieczeń. Tym samym można zadać pytanie z jakiego powodu ubezpieczyciele nie wykonali planów sprzedażowych polis z dopłatami, skąd spadek o ponad 50%?.

Przyczyn może być kilka: cena produktu wynikająca z braku konkurencyjności – większość tych ubezpieczeń zawiera PZU SA; brak dostępności – poza PZU SA inne firmy selektywnie wybierają rolników do ubezpieczenia skupiając się głównie na wznowieniach umów. Wynika to z faktu zakontraktowania umów w Ministerstwie przez ubezpieczycieli i systemu podziału dopłat w zależności od przypisu składki z tych umów z roku poprzedniego. Tym samym co roku największy udział ma PZU SA., pozostałe bardzo szybko wykorzystują przysługujące im limity. Również podchodzą do tematu selektywnie ze względu na to, że nie będą mogły pokryć ryzyka składkami z innych polis. Tymczasem PZU SA systematycznie podnosi cenę ubezpieczeń z dopłatami, ustala próg wydajności upraw i cenę za tonę plonów. Oczywiście warunki umowy ubezpieczenia wskazują na możliwość ustalenia wspomnianych parametrów w drodze negocjacji z ubezpieczycielem, w praktyce jest to jednak narzucanie wartości granicznych przez PZU SA. Tym samym uprawy, które powinny być ubezpieczone na realne wartości ceny i wydajności, są „niedoubezpieczone”. Takie działanie powoduje obniżenie wysokości wypłacanych odszkodowań. Oczywiście niektórzy rolnicy sami zaniżają sumy ubezpieczenia w polisach, ale to raczej jest dążenie do wywiązania się przez nich z obowiązku ubezpieczenia przy optymalnych kosztach ochrony i prognozowanych odszkodowaniu na poziomie pokrycia podstawowych kosztów związanych z uprawą. Reasumując, przyczyną jest brak dostępności, konkurencji, wysoka cena przy nieprzejrzystych warunkach szacowania szkód, a wszystko to przy niekorzystnej dla rolników sytuacji rynkowej.

W ubiegłych latach dużo kontrowersji wśród sadowników wzbudzały niejasne dla nich zasady szacowania szkód i długie terminy oczekiwania na likwidatora szkód. Czy coś się w tej sprawie zmieniło? Jakie zasady szacowania szkód obowiązują w tym roku, czy zwiększyła się liczba likwidatorów? 

W tym temacie również nic się nie zmieniło, ponieważ ustawodawca całkowicie zasady szacowania szkód oddał stronie dominującej czyli ubezpieczycielom. Tym samym to one dyktują jak ma być szacowana szkoda i w jakich terminach, nie wywiązując się jednocześnie ze swoich obowiązków .Przykładem może być obowiązek wykonania oględzin przez likwidatora wyszczególniony w warunkach PZU SA - jest na to 14 dni, jeżeli w tym terminie ubezpieczyciel nie wykona oględzin, to sadownik może dokonać zbioru. I co dalej? Jak sadownik ma udowodnić rozmiar poniesionej szkody? Co do liczby likwidatorów to ilość „specjalistów” corocznie się zmniejsza.

Ubezpieczenia upraw w 2023 - kiedy ruszą?

W ubiegłych latach były sytuacje, gdy ubezpieczenia upraw rolnych można było dokonać jedynie przez kilka minut w roku. Czy w tym roku będzie można ubezpieczyć się w normalnych terminach? Od kiedy sadownicy mogą zacząć składać wnioski o ubezpieczenie? Jak długo będą mogli składać wnioski?

Faktycznie była taka sytuacja podczas której sprzedaż była czasowo ograniczona w minutach. W poprzednim roku był to już wydłużony okres, tak więc można było spokojnie do tematu ubezpieczenia podejść. W tym roku podobno mam być też „normalnie” ale to się okaże w praktyce. Na obecnym etapie nie mam jeszcze informacji o terminie rozpoczęcia sprzedaży, najwcześniej będą oferowane ubezpieczenia od przymrozków wiosennych – głownie ze względu na termin obowiązywania ochrony ubezpieczeniowej. Najprawdopodobniej sprzedaż ruszy po 15 marca, potem pozostałe ryzyka - grad, susza. Nie mam jeszcze oficjalnych terminów granicznych na składanie wniosków dla poszczególnych ryzyk, najprawdopodobniej przymrozki wiosenne będzie można ubezpieczać do 30 marca,  a gradobicie do 30 czerwca. Oczywiście terminy te mogą ulec skróceniu po wyczerpaniu się limitu dotacji.

Co mógłby Pan poradzić sadownikom, którzy chcą skutecznie i z korzyścią dla siebie ubezpieczyć swoje plantacje od gradobicia i mrozu?

Ważne aby przed zawarciem umowy wiedzieli jak będzie wyglądać ustalenie rozmiaru szkody w ich uprawach. Mieli wiedzę o normach szacowania szkód z jakich będzie korzystał ubezpieczyciel i procedury likwidacji (terminy ostatecznego szacowania – np. przed zbiorem). Sprawdzili czy polisa obejmować będzie stratę ilościową i jakościową, oraz zweryfikowali udziały własne oraz graniczne wartości odszkodowania jakie wypłaci ubezpieczyciel w przypadku maksymalnej szkody ( całkowitej – np. 70% sumy ubezpieczenia). No i ostatecznie uwzględnili serwis polisy, czyli obsługę po sprzedażową, czy pośrednik sprzedający polisę orientuje się w produkcie który sprzedaje, procedur, zasad likwidacji, terminów norm szacowania szkód i będzie wstanie im pomóc w przypadku szkody. 

Dziękuję za rozmowę.