Niezwykle ważna rola wapnia w uprawach sadowniczych/ fot. shutterstock

Wapń jest pierwiastkiem który będzie poprawiał parametry jakościowe owoców i warzyw. Wpływa na zwiększenie zdolności przechowalniczej, ale również reguluje podstawowe parametry jakościowe owoców i warzyw. Pierwiastek ten jest ważny dla gleby, ale także dla samych roślin. W jaki sposób działa na rośliny?

Odczyn gleby jest decydującym czynnikiem warunkującym odpowiednie plonowanie i parametry jakościowe roślin. Warto więc badać nasze gleby i co roku określić wartość pH, ponieważ wtedy możemy efektywnie uprawiać rośliny, dobrać strategię nawożenia do konkretnych parametrów naszej gleby – mówiła prof. Marzena Brodowska z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, podczas panelu dyskusyjnego "Bierzemy glebę na warsztat", w ramach Wielkiej Majówki firmy Timac Agro Polska.

Czytaj więcej

Wielka Majówka Timac Agro 2023 - jakie nowe rozwiązania dla rolników?

Dlaczego odpowiednie pH jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania gleby i plonu?

Odczyn pH jest niezwykle ważny, ponieważ będzie decydował o prawidłowym wzroście i rozwoju roślin. W glebie rozpoczyna się rozwój systemu korzeniowego, włośników które odpowiadają za pobieranie składników pokarmowych. Odczyn pH wpływa na procesy mikrobiologiczne zachodzące w glebie, które bardzo często wspomagają rozwój roślin. Wpływa też na elementy które decydują o przyszłym plonie. Dzięki regularnemu sprawdzaniu pH gleby, będziemy mogli wskazać czy nasza gleba wymaga wapnowania – w jakim stopniu, terminie, oraz ile nawozów do odkwaszania gleby należy zastosować.

Efektywne wprowadzanie wapnia do gleby

Wapnowanie jest często mylone z nawożeniem roślin wapniem odżywczym. Plantator musi określić cel, korzyści i na tej podstawie odróżnia się wapnowanie od nawożenia wapniem.

prof. Marzena Brodowska z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie

Zabieg wapnowania wykonujemy, ponieważ chcemy zrobić coś dobrego dla gleby, pośrednio dla rośliny. Nawożenie wapniem jest stosowane, aby zwiększyć zawartość tego składnika pokarmowego dla roślin uprawnych.

Wapnowanie jest zabiegiem, który ma za zadanie poprawę żyzność gleb kwaśnych. Wpływa na właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne gleb. Decyduje o strukturze gleb. Wpływa na dostępność, a tym samym pobieranie składników mineralnych. Reguluje właściwości cieplne gleby, a także co bardzo ważne – zwiększa dostępność składników pokarmowych, np. fosforu. Bardzo ważnym elementem wapnowania jest ograniczenie toksyczności metali ciężkich. Roślina nie pobiera kadmu, niklu, ołowiu, rtęci czy chociażby chromu, ale jednocześnie w mniejszym bądź większym stopniu ograniczeniu ulega również pobieranie niektórych mikroelementów miedzi i cynku, manganu czy żelaza. Natomiast pobieranie molibdenu wraz ze wzrostem odczynu gleby ulega zwiększeniu.

Niekiedy wysokie pH nie gwarantuje wysokiego poziomu odżywienia wapniem - jak efektywnie nawozić?

Przede wszystkim należy zastosować nawozy, które zawierają wapń odżywczy. Nawet na glebach o optymalnym odczynie, jest przeprowadzany zabieg wapnowania podstawowego. Mimo wszystko rośliny mogą cierpieć z powodu niedoboru wapnia, co nie znaczy, że plantator zobaczy wizualne objawy. Bardzo często ich nie widzimy. Natomiast rośliny swoimi funkcjami metabolicznymi, fizjologicznymi będą wskazywały na niedobór wapnia odżywczego.

Niedobory wapnia często są utajone. Plantator wówczas zastanawia się dlaczego nie osiąga - mimo wysokiego nawożenia azotem, fosforem czy potasem - odpowiednich plonów.

Utajone niedobory wapnia będą wpływały na cała gospodarkę roślin. Wapń jest pierwiastkiem mało docenianym przez producentów rolnych. Pierwiastek ten odgrywa ogromną rolę w funkcjach strukturalnych, biochemicznych czy chociażby fizjologicznych. Wpływa m.in. na odpowiednie ukształtowanie ściany komórkowej.

Im mocniejsza ściana komórkowa, tym lepiej roślina reaguje na wszelkie zmiany mechaniczne, stresy biotyczne i abiotyczne. Roślina będzie lepiej rosła. Wapń podobnie jak potas, będzie wpływał na gospodarkę wodną. Reguluje otwieranie i zamykanie aparatów szparkowych. Chroni roślinę przed nadmierną transpiracją. Wpływa na równomierne dojrzewanie owoców i warzyw oraz na ich zdolności przechowalnicze. Dodatkowo należy pamiętać, że Ca jest jedynym pierwiastkiem który w tak dużym stopniu reguluje rozwój komórek roślinnych. Wpływa na rozwój komórek merystematycznych oraz na wzrost roślin.

Pierwiastek ten wydłuża okres tzw. aktywności fotosyntetycznej. Im dłużej roślina fotosyntetyzuje tym więcej wytwarza składników i tym wyższy uzyskać można plon użytkowy. Roślina więcej gromadzi cukru, białka i tłuszczu.

Wapń jest pierwiastkiem który będzie poprawiał parametry jakościowe owoców i warzyw. Wpływa na zwiększenie zdolności przechowalniczej, ale również reguluje podstawowe parametry jakościowe owoców i warzyw, czyli zawartość witamin, cukrów, zawartość wszelkiego rodzaju substancji bioaktywnych, które korzystnie wpływają na wzrost i rozwój organizmów.

Rola wapnia w budowaniu naturalnej odporności

Rośliny podczas uprawy narażone są na szereg stresów biotycznych i abiotycznych. Co roku występuje problem suszy. Zagrażają im różnego rodzaju choroby i szkodniki. Roślina bardzo szybko reaguje, czyli całą swoją energię przekazuje na walkę ze stresem. Wówczas nie nabiera masy plonotwórczej, dlatego plantator musi dokonać wszelkich działań, aby zwiększyć odporność roślin.

Coraz więcej substancji czynnych środków ochrony roślin jest wycofywanych w związku z tym należy dążyć do uzyskiwania naturalnej odporności roślin. Wapń pełni olbrzymią rolę w tym działaniu. Stabilizuje ściany komórkowe. Im mocniejsza ściana komórkowa, tym roślina będzie bardziej odporna na działanie patogenów. Po drugie wapń, będzie stabilizował błonę i struktury miceralne znajdujące się w komórkach roślinnych, dzięki temu będzie zwiększał pobieranie wody i składników mineralnych. Roślina będzie lepiej odżywiona. Ca dodatkowo neutralizuje różne szkodliwe substancje, które powstają w przypadku stresu. Wapń uczestniczy w syntezie tzw. białek szoku termicznego, czyli zmniejsza działanie stresu temperaturowego, a tym samym zwiększa zdrowotność roślin.

Czytaj więcej

Diagnostyka gleby - jak zadbać o prawidłowy wzrost roślin?