Produkcja warzyw a Europejski Zielony Ład - jakie zmiany dla producentów?/ fot. shutterstock

Komisja Europejska w ramach Europejskiego Zielonego ładu przyjęła plan działań umożliwiających bardziej efektywne wykorzystanie zasobów dzięki przejściu na czystą gospodarkę o obiegu zamkniętym, przeciwdziałanie utracie różnorodności biologicznej oraz zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń. Do 2050 r. Unia chce stać się kontynentem neutralnym dla środowiska i klimatu. Co to oznacza dla producentów warzyw?

Podczas konferencji online CracoviaHorti 2021, której organizatorem była firma Timac Agro, poruszano tematy z zakresu Europejskiego Zielonego Ładu. Omówiono aktualną sytuację na rynku środków ochrony roślin w kontekście wycofywania substancji czynnych oraz zasady efektywnego i skutecznego nawożenia roślin warzywniczych.

Strategia „od pola do stołu” – przejście na zdrowszy i bardziej zrównoważony system żywnościowy w UE

dr Mirosław Korzeniowski, prezes Stowarzyszenia Agroekoton przekazał, że dotychczas jednym z głównych zadań Unii Europejskiej było zapewnienie zdrowej, przystępnej cenowo żywności, oraz zapewnienie dochodów rolnikom. - Nowa strategia wprowadza nowe zadania, m.in. przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę środowiska naturalnego i zachowanie bioróżnorodności biologicznej – elementy, które nie wiążą się tylko z produkcją żywności, ale i zakładają zmiany w niektórych aspektach hodowli zwierząt czy produkcji roślinnej. Jednym z tych elementów będzie silne wspieranie rolnictwa ekologicznego – mówił dr Korzeniowski.

Za 9 lat powierzchnia upraw ekologicznych – zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu – ma zwiększyć się do 25 proc. W Unii Europejskiej najbliżej celu jest Austria (ok. 24,1 proc), oraz Szwecja i Estonia. W krajach tych powierzchnia ekologicznych użytków rolnych wzrosła w ostatnich latach. Polska ma jeden z niższych współczynników w UE (w 2019 r. 3,5 proc.).

Komisja Europejska podejmuje działania mające na celu m.in.:

- zmniejszenie stosowania pestycydów i związane z nimi zagrożenia o 50 proc. do 2030 r.
- zmniejszenie straty składników pokarmowych o co najmniej 50 proc., nie dopuszczając przy tym, do pogorszenia żyzności gleby do 2030 r.
- ograniczenie stosowania nawozów o co najmniej 20 proc. do 2030 r.

Wycofywanie substancji czynnych – co dalej z ochroną warzyw?

Prof. Marek Korbas z Instytutu Ochrony Roślin – PIB informował na temat wycofywania substancji czynnych środków ochrony roślin dla produkcji warzyw.

W Polsce zużywa się prawie 2,5 kg substancji czynnych środków ochrony roślin na 1 ha gruntów. Spośród krajów Unii Europejskiej najwięcej stosuje się ich w Niderlandach (8 kg substancji czynnych/1 ha), w Irlandii (ponad 6,8 kg/1 ha), w Belgii (6,8 kg/1 ha), Włoszech (6,5 kg/1ha). Polska znajduje się na 13 miejscu pod względem zużycia substancji czynnych w UE.

W 2020 MRiRW wycofało 99 fungicydów, 56 herbicydów, 58 insektycydów, 24 regulatory wzrostu. Asortyment zmniejszył się o 237 produktów.

- Liczba substancji czynnych fungicydów ulega redukcji w krajach UE. Na mocy rozporządzeń Komitetu Europejskiego wycofano lub zaproponowano do usunięcia substancje czynne, tj: chlorotalonil, tiofanat metylowy, mankozeb, epoksykonazol, propikonazol, fenpropimorf, pikoksystrobina , tiuram i inne. Wycofanie 10 produktów jest jednoznaczne z wyjściem z rynku co najmniej 100 fungicydów – podkreślił prof. Marek Korbas.

Aktualnie w uprawie ogórka zarejestrowane jest 56 fungicydów, w uprawie pomidora 106 produktów, w cebuli 78, w buraku ćwikłowym 40. Fungicydy zarejestrowane do ochrony warzyw zawierają ważne substancje czynne, w tym mankozeb, tiofanat metylowy. Preparaty zawierające tiofanat metylowy rozwiązują problemy z antraknozną, zgnilizną twardzikową, czy parchem dyniowatych w uprawach ogórka pod osłonami. Ważne aby ogrodnicy dysponowali jak największą ilością substancji czynnych, dzięki którym mogą likwidować mszyce będące wektorami wirusów.