fot. shutterstock.com

Podczas konferencji pod hasłem „Zero tolerancji – brak przekroczonych norm pozostałości środków ochrony roślin szansą dla polskich jabłek” zorganizowanej przez Stowarzyszenie „Unia Owocowa” w Grójcu, głos zabrali także przedstawiciele Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Andrzej Chodkowski, Główny Inspektor Ochrony Roślin zwrócił uwagę, że przedstawiciele grup producenckich, polscy sadownicy, ale również przedstawiciele administracji rządowej, włożyli dużo wysiłku, by skutecznie wypromować polskie jabłka i zdobywać nowe rynki eksportowe. - Konkurencja jest olbrzymia i należy zrobić wszystko, aby dobry wizerunek polskich owoców i warzyw utrzymać. Wystarczy jeden nieuczciwy producent, żeby zepsuć opinię wszystkim pozostałym – powiedział.

Joanna Tumińska, dyrektor Biura Ochrony Roślin i Techniki PIORiN, przypomniała zasady bezpiecznego stosowania środków ochrony roślin. W Polsce można stosować wyłącznie środki ochrony roślin dopuszczone przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do obrotu i zgodnie z etykietą (rejestr preparatów widnieje na stronie MRiRW).

Każdy użytkownik środków ochrony roślin stosowanych w produkcji profesjonalnej musi być odpowiednio przeszkolony i posiadać ważny dokument potwierdzający kwalifikacje do wykonania zabiegu ochrony roślin. Przestrzeganie zasad integrowanej ochrony jest obowiązkiem wszystkich profesjonalnych użytkowników śor. (prewencja, monitoring, podejmowanie decyzji o zabiegu, dokumentowanie działań).

Tumińska zwróciła uwagę, że sprzęt przeznaczony do stosowania środków ochrony roślin należy poddawać badaniu w odstępach do 3 lat (wyjątek zaprawiarki do nasion, sprzęt do stosowania śor. w formie granulatu, opryskiwacze szklarniowe). Nowy sprzęt powinien przejść pierwszą kontrolę do 5 lat od daty zakupu.

- W ostatnim czasie obserwujemy wzmożony problem z nielegalnymi środkami ochrony roślin. Podróbki sprowadzane mogą być z państw trzecich (przemyt), z państw Unii Europejskiej. Sprzedaż podrobionych środków również odbywa się w legalnych miejscach dystrybucji – „spod lady” przy pełnej wiedzy kupującego – mówiła.

Jak ustrzec się podróbek? Środki ochrony roślin, zaopatrzone w etykietę w języku polskim, należy kupować wyłącznie w legalnym kanale dystrybucji – w zarejestrowanych punktach obrotu, które kontroluje PIORiN. Sadownicy i ogrodnicy powinni unikać okazji i żądać dowodu sprzedaży.

Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa przeprowadza rocznie ponad 20 tys. kontroli stosowania środków ochrony roślin. Pobiera ponad 3000 próbek płodów rolnych do badań laboratoryjnych pod kątem pozostałości środków ochrony roślin, w tym ok. 300 próbek jabłek. W przebadanych próbkach najczęściej stwierdzana była obecność chloropiryfosu (który od 2016 r. nie powinien być stosowany w uprawach jabłoni). Inna wykrywana substancja propargit – niedopuszczony do stosowania w Unii Europejskiej od 2012 r.

Dyrektor podkreślała, że przekroczenie norm pozostałości środków ochrony roślin jest poważnym naruszeniem prawa. Obowiązuje zakaz wprowadzania do obrotu płodów rolnych z pozostałościami śor. Inspektorzy podejmują działania określone w przepisach prawa, tj. grzywna w postaci mandatu (do 500 zł) lub wniosek do sądu o ukaranie (do 5 tys. zł). W przypadku stwierdzenia rażącego naruszenia przepisów – zakaz wykonywania zabiegów środkami ochrony roślin. Celowe wprowadzanie produktów, które zawierają pozostałości powyżej norm stwarza niebezpieczeństwo dla konsumentów i wtedy mają zastosowanie kary wynikające z kodeksu karnego.

Anna Banasiak, kierownik Działu Ochrony Roślin i Techniki WIORiN w Warszawie poinformowała, że w 2017 r. w wyniku przeprowadzonych na terenie województwa mazowieckiego 3295 kontrolach, w 212 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości. Dotyczyły one przede wszystkim użycia środka ochrony roślin niezgodnie z zakresem stosowania określonym w etykiecie, braku ukończenia szkolenia, braku lub niepoprawnego prowadzenia dokumentacji zabiegów wykonywanych przy użyciu środków, braku badania sprawności technicznej sprzętu do wykonywania zabiegów, warunków bezpiecznego stosowania i przechowywania preparatów, użycia środków ochrony roślin niedopuszczonych do obrotu.

Zwróciła uwagę, że w ubiegłym roku na terenie województwa mazowieckiego pobrano 454 próbki do badań na pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych, z czego 83 próbki dotyczyły jabłek (tj. ponad 18 % prób dot. jabłek, z uwagi na fakt, iż jest to uprawa ważna gospodarczo na terenie woj. mazowieckiego) a 30 gruszek. W 12 próbkach stwierdzono przekroczenia NDP -w takich uprawach jak owies, koper, pietruszka, 3 kapusty pekińskie, porzeczka czarna, 2 gruszki, 3 jabłka.